David Claerbout / At the window
27.06 - 16.11.2025
In juni 2025 verwelkomen we At the window: een uitzonderlijke solotentoonstelling van de internationaal gevierde kunstenaar David Claerbout (° 1969). Zijn nieuwste creatie The Woodcarver and the Forest zal voor het eerst te zien zijn in het Kasteel van Gaasbeek. Een kunstwerk – niet om zomaar te bekijken, maar om mee te leven.
The Woodcarver and the Forest presenteert zich als een intiem portret van een teruggetrokken jongeman en de aandachtige weergave van zijn enige, schijnbaar banale bezigheid: het bewerken van hout. Handwerk, zoals houtbewerking, is het symbool geworden voor een generatie op zoek naar een manier om schermmoeheid te verlichten en om verbinding te maken met de buitenwereld, bovenal met de natuur. Alleen al het kijken naar hoe een houtsnijder een houtblok transformeert tot een lepel heeft een bijna meditatieve werking. De repetitieve, langzame bewegingen en de zachte geluiden van het snijden en schrapen vallen onder het fenomeen ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response), waarbij auditieve of visuele prikkels een diepe rust kunnen genereren.
The Woodcarver and the Forest is een processuele film die zich voordoet als een zich steeds herhalende kortfilm. Pas wanneer je als kijker voldoende tijd met het werk doorbrengt, onthult de film zijn ‘Januskarakter’: zijn natuurlijke schoonheid en repetitieve karakter verhullen eigenlijk een destructieve daad van ontbossing. Het levendige boslandschap en de fluisterstille kamer waarin de houtsnijder aan het werk is, wisselen elkaar af. Terwijl de achterkamer van de villa zich langzaam vult met ontelbare houten objecten, verdwijnt de vogelpopulatie samen met het omliggende bos. Onzichtbaar voor het blote oog en pas voelbaar na verloop van tijd. Claerbout lijkt erop te wijzen dat overconsumptie en precorporatie overal aanwezig is, zelfs in the mindful consumer.
Naast de nieuwe film wordt een ensemble werken van David Claerbout geïntegreerd in de historische kasteelzalen. Ze bieden een nieuwe blik op de collectie en de architectuur van het Kasteel van Gaasbeek als palimpsest of knooppunt van tijd. Maar ook op de ambachten die er diep mee verweven zijn, want toeval of niet: het Kasteel van Gaasbeek wordt omgeven door een uitgestrekt bos en bevat ‘hectaren’ aan houtwerk in een negentiende-eeuwse neostijl.
Deze tentoonstelling nodigt je uit om stil te staan.
Praktische info
De tentoonstelling loopt van vrijdag 27 juni t.e.m. zondag 16 november in het Kasteel van Gaasbeek.
Bio / David Claerbout
David Claerbout (geboren in Kortrijk in 1969) is een van de meest innovatieve en geprezen kunstenaars op het gebied van bewegend beeld. Zijn oeuvre bevindt zich op het snijvlak van fotografie, video, 3D en nieuwe media.
Hij is opgeleid als schilder, maar raakte steeds meer geïnteresseerd in onderzoek naar de aard van fotografie en film. Zijn werken smelten verleden, heden en toekomst samen tot verbluffende momenten van temporele elasticiteit en presenteren diepgaande en ontroerende filosofische overpeinzingen over onze perceptie van tijd en realiteit, herinneringen en ervaringen, feit en fictie.
Door gebruik te maken van pixelconstellaties, beeldsequenties, licht, tijdsspanne, omgevingsgeluid, installatieomgeving en de technologieën die gebruikt worden om deze over te brengen, roepen zijn opvallend sensuele composities nieuwe manieren op van perceptuele absorptie, verwachtingen, begrip en herinnering.
Sinds de eerste video's halverwege de jaren 90 werd zijn werk steeds complexer. Met de introductie van digitale media begin 2000 ontwikkelde zijn werk zich tot een vrijwel volledig synthetische beeldpraktijk, die hem in de voorhoede van de nieuwe mediakunst plaatste. In relatie tot dat ‘synthetische beeld’ bedacht David Claerbout in 2018 de term dark optics, waarmee hij de veranderingen binnen onze beeldcultuur en de toekomst van op lenzen gebaseerde media definieerde. Hij is van mening dat, met de overgang van analoge naar digitale media, op lenzen gebaseerde media steeds meer een product zijn geworden van AI, big data, etc., waardoor het vertrouwenssysteem dat wordt bevorderd door het fotografische beeld steeds meer onder druk komt te staan. David Claerbout is vooral geïnteresseerd in de effecten van digitale beelden op ons ‘metabolisme’: hoe onze fysieke en zintuiglijke reflexen veranderen als reactie op stimuli in een steeds digitalere omgeving.
Zijn werk stond centraal in talrijke internationale solotentoonstellingen, waaronder: Taipei Fine Arts Museum (2023); Milwaukee Art Museum (2022); Kunstmuseum Basel (2020); Galerie Rudolfinum, Praag (2020); Kunst Museum Winterthur (2020); Kunsthaus Bregenz (2018); Schaulager, Bazel; MNAC, Barcelona (2017); Städel Museum, Frankfurt; KINDL, Berlijn (2016), Marabouparken Konsthall, Sundbybert, Zweden (2015); Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2014); Secession, Vienna, Oostenrijk; Tel Aviv Museum, Tel Aviv, Israël; Parasol unit, Londen (2012); SFMOMA, San Francisco; WIELS, Brussel (2011); De Pont, museum voor hedendaagse kunst, Tilburg, Nederland (2009) en (2016); Centre Pompidou, Parijs, Frankrijk (2007); Kunstmuseum, St. Gallen, Zwitserland (2008); en Van Abbemuseum, Eindhoven, Nederland (2005).
Zijn werk maakt deel uit van belangrijke openbare collecties over de hele wereld.
Catalogus / Birdsong
Op 25 juni verschijnt de publicatie Birdsong bij Hannibal Books. Hierin wordt onder andere The Woodcarver and the Forest uitgelicht. Stefan Hertmans schreef een poëtische ode aan Claerbouts werk in de vorm van een gedicht over een welbepaalde boom in het park van Gaasbeek.
Het boek vormt een vervolg op The Silence of the Lens (Hannibal Books). Beide boeken worden te koop aangeboden in de museumshop van het Kasteel van Gaasbeek.
Save the date / Perspreview
Op 26 juni verwelkomen we de pers voor een exclusieve preview van de tentoonstelling David Claerbout / At the window. Noteer deze datum alvast in je agenda, een uitnodiging volgt.
///